ABD’de işsizlik endişesi, Çin’in büyüme hedefi, Japonya’da reel ücretler düşüşte: Küresel piyasalarda neler oluyor?
Investing.com – Küresel piyasalar, merkez bankalarının para politikaları, yapay zekânın etkileri, istihdam beklentileri ve büyüme hedefleriyle şekillenmeye devam ediyor. ABD, Çin, Japonya ve Yeni Zelanda gibi önemli ekonomilerde yaşanan gelişmeler, yatırımcıların odağında yer alırken, yapay zekâ yatırımları, faiz oranları, reel ücretlerdeki gelişmeler ve enflasyon beklentileri ön plana çıkıyor.
Fed üyesi Kashkari: “Yapay zekâ borçlanma maliyetlerini yükseltebilir”
Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, yapay zekânın ABD’deki işçileri hızla ikame edeceğine yönelik görüşlere temkinli yaklaştığını belirtti. Ancak, bu alandaki büyük ölçekli veri merkezi yatırımlarının, kısa vadeli politika faizleri düşürülse bile borçlanma maliyetlerini yükseltebileceğini vurguladı.
Kashkari, faiz indirimlerinin ipotek oranlarını aşağı çekmeyeceğini, çünkü yatırımların daha yüksek getiri potansiyeli taşıyan veri merkezlerine yönelmesinin olası olduğunu belirtti. Bu durumun, faiz indirimi yapılması halinde bile ekonomik büyümenin otomatik olarak hızlanmayabileceği anlamına geldiğine dikkat çekti.
ABD’de işsizlik endişesi yükseliyor
New York Fed’in Eylül ayına ilişkin Tüketici Beklentileri Anketi sonuçlarına göre, Amerikalı tüketiciler iş piyasasının geleceğine ilişkin daha fazla endişe taşımaya başladı. Katılımcılar, önümüzdeki bir yıl içinde işsizlik oranının artmasını bekliyor.
Bununla birlikte, ankete katılanlar beklenmedik iş kaybı durumunda yeni iş bulma olasılıklarını önceki aylara göre daha olumlu değerlendiriyor. Anket aynı zamanda kısa vadeli enflasyon beklentilerinde de yukarı yönlü bir revizyona işaret ediyor.
ABD’den Çin’e çip ekipmanı yasağı çağrısı
ABD Kongresinde yürütülen bir soruşturma, Çinli çip üreticilerinin 2023 yılı içinde 38 milyar dolar değerinde ileri teknoloji üretim ekipmanı satın aldığını ortaya koydu. Bu gelişme üzerine, Çin’e yönelik çip üretim aracı satışlarında daha kapsamlı yasaklar getirilmesi talep edildi.
Kongre raporuna göre, ABD dışındaki ekipman üreticilerinin, Washington’un yerli şirketlerine getirdiği yasağın dışına çıkararak bazı Çinli üreticilere satış yaptığı belirlendi. 38 milyar dolarlık alış, 2022’deki aynı döneme kıyasla %66’lık bir artışa işaret ediyor.
Çin, yeni dönem büyüme hedefini belirliyor
UBS ekonomisti Ning Zhang, Çin Komünist Partisi’nin yaklaşan toplantısında, önümüzdeki beş yıla ilişkin GSYİH büyüme hedefini %4,5 ila %5 aralığında belirlemesinin muhtemel olduğunu bildirdi. Devam eden deflasyon baskılarına rağmen, büyüme ve tüketimi destekleyen adımların öne çıkması bekleniyor.
Çin’in yeni ekonomik planında, inovasyon ve sanayi modernizasyonu gibi konuların yeniden öncelikli hale getirilmesi bekleniyor. Ayrıca, iç talebi artırmak için sosyal güvenlik sisteminin güçlendirilmesi ve kamu harcamalarının artırılması gibi önlemler gündeme gelebilir.
Japonya’da reel ücretler düşüşünü sürdürüyor
Japonya’da enflasyona göre düzeltilmiş reel ücretler, Ağustos ayında yıllık bazda %1,4 düşerek art arda sekizinci aylık düşüşünü kaydetti. Bu durum, ücret artışlarının enflasyon karşısında yetersiz kaldığını gösteriyor.
Geçici verilere göre, nominal ücretler %1,5 artarken, kira hariç tüketici fiyat endeksi %3,1 yükseldi. Ayrıca, uluslararası karşılaştırmalar için hazırlanan başka bir reel ücret endeksi de %1,2 oranında geriledi. Bu veriler, satın alma gücüne ilişkin endişeleri artırıyor.
Yeni Zelanda’dan beklenenden büyük faiz indirimi
Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ), gösterge faiz oranını beklentilerin üzerinde 50 baz puan indirerek %2,50 seviyesine çekti. Ekonomistlerin çoğunluğu 25 baz puanlık bir indirim beklerken, RBNZ daha agresif bir adım atarak büyümeyi teşvik etmeyi hedefledi.
Merkez bankası, Ağustos 2024’ten bu yana toplamda 300 baz puanlık faiz indirimi ile para politikasında önemli bir gevşeme sağladı. Enflasyonun %1 ila %3 hedef bandında kalmayı sürdürmesi, politika yapıcılara ilave alan açmış durumda. Bu adımın ekonomiye can suyu olması bekleniyor.
